“ویژگی‌های مشاور کارآمد چیست؟
ویژگی‌های مشاور کارآمد چیست؟
چهار نکته‌ی کلیدی هست که همواره در تصمیم‌گیری باید مدنظر قرار گیرد. اگر برای تصمیم‌گیری از مشاور کمک می‌گیرید، او نیز ملزم به رعایت این چهار نکته است: «مشاور موظف است باتوجه‌به علائق، توانایی‌ها، مصلحت‌ها و اولویت‌های مختص به شما تصمیم بگیرد، نه خودش.»
در ضمن، مشاور باید به شما کمک کند که خودتان تصمیم‌گیری را بیاموزید. در غیر این صورت، موفقیت شما متعلق به او و مسئولیت شکست‌تان هم به‌عهده‌ی او خواهد بود. مطابق تعریف مشاوره، وظیفه‌ی مشاور، فکرکردن با شماست، نه برای شما.
دیگر ویژگی‌های مهم مشاور کارآمد
غیر از این دو نکته، سایر ویژگی‌ها را به‌قلم «باربارا دی آنجلیس»، به‌نقل از کتاب « از باربارا بپرسید»بخوانید:
اطمینان حاصل کنید که رابطه‌ی شما و مشاور یا روان‌درمانگرتان به‌قدرکافی گرم و محبت‌آمیز است تا با احساس امنیت تمام بتوانید درمان شوید… .
اطمینان حاصل کنید که مشاور یا روان‌درمانگر شما در گذشته، خود از مشاوره و روان‌درمانی بهره‌مند شده است و التیامی را که شما به‌دنبال آن هستید، خود نیز پیش‌تر در برخی جنبه‌های روحی‌اش به‌دست آورده است… .
اطمینان حاصل کنید مشاور و روان‌درمانگر شما، هم بر کشف منبع و منشأ الگوهای رفتاری و احساسیِ ناخواسته‌ی شما تمرکز کرده است و هم راه‌ها و روش‌هایی عملی و ملموس و قابل‌اجرا به شما ارائه می‌دهد… هر مشاور و روان‌درمانگرِ خوب به شما تکلیف و تمرین‌هایی خواهد داد تا بتوانید در عمل، میزان تحول و پیشرفت درونی خود را در زندگی بسنجنید.
بسیار مهم است که از همان اولین جلسه‌ی حضور در مقابل مشاور و روان‌درمانگر، تغییرات و پیشرفت‌هایی را مشاهده کنید و استفاده‌های عملی چشمگیری ببرید. مضحک و احمقانه است که باور داشته باشیم باید ده‌بیست جلسه صبر کنیم تا به‌تدریج شاهد تغییر و پیشرفت زندگی خود باشیم.”
“هر چند ممکن است یک سری افرادی باشند که همه حرف های خودتان را به آنها می گویید، ولی مشاوران به روش متفاوتی می توانند به شما کمک کنند.
آنها متخصص هستند و می دانند به چه نحوی صحبت کنند تا موقعیت موجود برای شما راحت تر باشد.
شما نمی توانید همه کارهایتان را خودتان انجام دهید
شما نمی توانید نسبت به فردی که به دلیل عدم تواناییش برای بهبود بدن خودش و به منظور عمل جراحی به درمان فیزیکی مراجعه می کند، یک قضاوتی داشته باشید.
در صورتی که یک فردی از افسردگی، اضطراب یا سایر بیماری های روانی رنج می برد، در رابطه با آنها قضاوت نداشته باشید، چرا که آنها خودشان نمی توانند بیماری روانی شان را درمان کنند.
مشاوران از شما مراقبت می کنند.
به طور قطع، مشاوران افراد غریبه ای هستند که شما نمی شناسید. با این وجود، آنها به کالج رفته اند و زمان و زندگی خودشان را صرف این حرفه کرده اند. آنها می خواهند به افراد ناشناس کمک کنند، چرا که آنها در واقع به بهزیستی افراد اهمیت می دهند.
آنها می توانند پاسخ سوالات شما را بدهند
آنها توضیح می دهند که چرا احساسات و ادراکات شما به روش خاصی می باشد. آنها می توانند به شما کمک کنند تا یک سری اقداماتی را برای بهبود وضعیت خودتان انجام دهید.
مشاور به تفکرات و قضاوت های اشخاص بر چسب منفی نمی زنند.
در صورتی که یک سری افرادی در زندگی شما وجود داشته باشند که به خاطر مراجعه شما به روانشناس در مورد شما یک سری قضاوت هایی می کنند، این افراد را از زندگی خودتان بیرون بیاندازید.
شما به این نوع برچسب های منفی و بد نسبت به یک چیزی که در واقع برای همه مفید می باشد، هیچ گونه نیازی ندارید.
نکاتی که در انتخاب یک مشاور خوب باید بدانید”
“آیا اشکالی دارد برای مشاوره روانشناسی به شهر دیگری بروم؟
آیا اشکالی دارد برای مشاوره به شهر دیگری بروم؟
نه، چه اشکالی دارد؟ اما قبل‌ازآن به این مسائل فکر کنید:
آیا واقعا چاره‌ای ندارم جز اینکه به مشاوری در شهر دیگر مراجعه کنم؟ یعنی نمی‌توانم در شهر خودم مشاوری پیدا کنم که بتواند یاری‌ام کند؟
در این صورت آیا به‌اندازه‌ی کافی و به‌شکل درست جست‌وجو کرده‌ام؟
اگر برای مشاوره به جلسات متعدد نیاز باشد، آیا می‌توانم مثلا هر هفته به شهر موردنظر سفر کنم؟
آیا دوری راه و هزینه و زمان رفت‌وبرگشت را در نظر گرفته‌ام؟
و…”
“دیگر ویژگی‌های مهم مشاور کارآمد
غیر از این دو نکته، سایر ویژگی‌ها را به‌قلم «باربارا دی آنجلیس»، به‌نقل از کتاب «از باربارا بپرسید» بخوانید:
اطمینان حاصل کنید که رابطه‌ی شما و مشاور یا روان‌درمانگرتان به قدر کافی گرم و محبت‌آمیز است تا با احساس امنیت تمام بتوانید درمان شوید….
اطمینان حاصل کنید که مشاور یا روان درمانگر شما در گذشته، خود از مشاوره و روان‌درمانی بهره‌مند شده است و التیامی را که شما به‌دنبال آن هستید، خود نیز پیش‌تر در برخی جنبه‌های روحی‌اش به‌دست آورده است….
اطمینان حاصل کنید مشاور و روان درمانگر شما، هم بر کشف منبع و منشأ الگوهای رفتاری و احساسیِ ناخواسته‌ی شما تمرکز کرده است و هم راه‌ها و روش‌هایی عملی و ملموس و قابل‌اجرا به شما ارائه می‌دهد… هر مشاور و روان‌درمانگرِ خوب به شما تکلیف و تمرین‌هایی خواهد داد تا بتوانید در عمل، میزان تحول و پیشرفت درونی خود را در زندگی بسنجنید.
بسیار مهم است که از همان اولین جلسه حضور در مقابل مشاور و روان درمانگر، تغییرات و پیشرفت‌هایی را مشاهده کنید و استفاده‌های عملی چشمگیری ببرید. مضحک و احمقانه است که باور داشته باشیم باید ده‌بیست جلسه صبر کنیم تا به‌تدریج شاهد تغییر و پیشرفت زندگی خود باشیم.”
“به چه شیوه‌ای، از مشاوره استفاده کنم؟
به‌نظر می‌رسد بهترین شکل مشاوره، گفت‌وگوی رودررو و حضوری است. در این حالت فرصت دارید مسئله‌ی خود را کامل‌تر و با آسایش خاطر بیشتری مطرح کنید. مشاور هم اگر در دریافت برخی نکات نیاز به توضیحات بیشتر داشته باشد، می‌تواند فورا از شما سؤال کند. در ضمن، مشاور با دیدن چهره و بدن شما، می‌تواند از روی زبان بدن و لحن صدای‌تان اطلاعات بیشتر و موثق‌تری به‌دست آورد، اطلاعاتی که شاید به‌تنهایی از گفتار و کلام شما دریافت نشود.
در این خصوص جالب است بدانید که ۵۵درصدِ مفاهیم ارتباطی از طریق زبان بدن، ۳۸درصد از طریق لحن و تنها ۷درصد از طریق کلام بین دو یا چند نفر ردوبدل می‌شود. (منبع) به این نکته اضافه کنید: ضعف بسیاری از ما در تکلم، جمله‌بندی، استفاده‌ی صحیح از لغات، ناتوانی در به‌یادآوردن برخی کلمات، و دیگر مواردی که در صورت حضوری‌نبودن دیدار با مشاور، هریک از آنها مانعی برای انتقال و دریافت مطالب محسوب می‌شود.
در ضمن شاید به جلسات متعدد مشاوره نیاز داشته باشید تا بتوانید در فرایند حل مسئله توفیق بیشتری به‌دست آورید. بعید به‌نظر می‌رسد در چند دقیقه مشاوره‌ی تلفنی یا چند خط پرسش مکتوب بتوانید به چنین توفیقی برسید.”
“ناهماهنگی بین نظام ارزشی خود و مشاورم را چطور تشخیص دهم؟
همان‌طور که گفته شد، هیچ‌کس بی‌عیب نیست، اما مشاور باید در مقایسه با دیگران، در زمینه‌ی مسئله‌ی شما، بیشترین تخصص و اعتمادآفرینی، و کمترین و بی‌خطرترین اشکالات را داشته باشد. مشاور، نقش همراه شما را بازی می‌کند؛ اگر توانسته باشد بر مشکلات پیشین خود غلبه کند، به‌حق، صلاحیت همراهی شما را خواهد داشت. در این شرایط، او بلد راه است. اما در غیر این صورت، چه باید کرد؟
اثر مالکیت به ما نشان می‌دهد که راحت‌تر می‌توانیم برای دیگران تصمیم بگیریم، درحالی‌که اگر بخواهیم همان تصمیم را برای خودمان اتخاذ کنیم، به‌احتمال‌زیاد ماجرا بسیار متفاوت خواهد شد. لذا اگر در پاره‌ای از موارد، راهنمایی مشاور در نظر شما ناممکن، دشوار، بی‌فایده یا غیردوست‌داشتنی بود، چندان هم تعجب نکنید. بر همین اساس، برخی از مهم‌ترین مشکلاتی که ممکن است حین ارتباط با مشاور با آنها روبه‌رو شوید، به‌قرار زیر است:
مشاور به من فرمان می‌دهد
فکر می‌کند من برده‌ی او هستم. اگر بخواهم چون‌وچرا بیاورم، به‌جای گفت‌وگو و تلاش برای شناخت دقیق مشکل و جست‌وجوی راه‌حل مناسب، سعی می‌کند به هر طریقی مرا متقاعد کند که بیشتر از من می‌داند و تجربه‌اش بیشتر از من است. او به‌جای من و به‌نمایندگی از من تصمیم می‌گیرد.
مشاورم دیکتاتور و خودرأی است
به‌جای کمک به من، در پی اثبات درستی ادعای خویش است. می‌خواهد به من ثابت کند که نمی‌فهمم و چون برای حل مشکل خود به او نیاز دارم، پس باید مطیعش باشم. یکی از دوستانم برایم تعریف کرد که برای حل مسئله‌ای عاطفی به مشاوری مراجعه می‌کند. مشاور به او می‌گوید: «با توضیحاتی که دادی، مشخص است که آن خانم به شما علاقه ندارد.» بعد بین مشاور و دوستم بحث و جدل شکل می‌گیرد. مشاور درنهایت می‌گوید: «موفق نمی‌شوی با او ازدواج کنی.» دوستم جواب می‌دهد: «قول می‌دهم که با او ازدواج می‌کنم.» مشاور می‌گوید: «سر یک سکه‌ی طلا با تو شرط می‌بندم که نمی‌توانی!»
مشاور به علائق و توانمندی‌های من توجه نمی‌کند
راه‌حل و روشی به من پیشنهاد می‌کند که خودش نمی‌خواهد یا نمی‌تواند انجام دهد. من شرایط خاصی دارم که عملا اجرای راهنمایی و راه‌حل‌های مشاور را ناممکن می‌کند، اما او به این مسائل بی‌توجه است. گویی سواری است که از پیاده خبر ندارد. به‌قول‌معروف، نفسش از جای گرم درمی‌آید. بر همین اساس، گاهی عوض همدلی با من، مرا به پاک‌کردن صورت‌مسئله و فراموشی آن دعوت می‌کند.
مشاورم بخیل است
خوش ندارد من به موفقیت برسم. سعی می‌کند مرا همان‌جا که هستم، نگه دارد و از من بخواهد که به همین که دارم، راضی باشم. فکر می‌کند موفقیت من، منحصرا در اثر راهنمایی‌های اوست. لذا به خود اجازه می‌دهد که خط‌مشی زندگی‌ام را تعیین کنید.
مشاورم ترسوست
عافیت‌طلبی در وجود او موج می‌زند، آن‌چنان‌که حاضر نیست از منطقه‌ی امن خود خارج شود. نیاز به بقا، از او موجودی محافظه‌کار ساخته است که به‌جای رویارویی با مسائل، بیشتر مایل به مصالحه و سازش‌کاری است. چنین مشاوری به‌طورحتم جسارت زورآزمایی با معضلات را از من سلب می‌کند.
مشاورم عاقل و دوراندیش نیست
این یکی واقعا ضعفی مهلک و چه‌بسا گناهی نابخشودنی است. مشاوری که نمی‌تواند پیامد راهنمایی‌هایش را تصور کند، چرا باید در مقام راهبر قرار گیرد؟
مشاورم به‌روز نیست
اندیشه‌ی ارتجاعی و طرز فکری متعلق به دوران پارینه‌سنگی دارد. از شرایط فعلی دنیا، پیشرفت‌های جدید و آداب‌ورسوم جاری در جامعه‌ی امروزی بی‌خبر است. فکر می‌کند آموزه‌های پیشین، همچنان لزوما می‌توانند پاسخ‌گوی مسائل نوین هم باشند.
مشاورم طمع‌کار است
برای جیب من کیسه دوخته است. استخوان لای زخم می‌گذارد تا در فرصت مناسب، از این آب گل‌آلود ماهی بگیرد. منفعت او وابسته به مشکلات من است. اگر مسئله‌ام حل شود، انگار نان او آجر شده است.”
| مشاوره تلفنی فوری |
