غذاهای چهار محال و بختیاری هم متنوعه و هم ارگانیک. هم خوش طعمه و هم ارزون.
استان چهار محال و بختیاری از استانای دیدنی ایران زمینه که درباره اون در رسانه های سنتی و مجازی کمتر شنیده ایم و بدیش اینه در سالهای گذشته روند مهاجرت داخلی از اون روند صعودی پیدا کرده.
هزاران زن و مرد عشایر در این استان مشغول به تولید صنایع دستی جور واجور و رنگارنگ از گلیم و گبه گرفته تا جاجیم و فرشای بزرگ هستن و تولیدات صنایع دستی در این استان فرصت خوبی واسه سرمایه گذاری رو جفت و جور کرده.
یکی از ظرفیتای منحصر به فرد استان رو باید غذاهای خوشمزه اون دونست که در این گفتار به تعدادی از اونا اشاره میکنیم.
کباب بختیاری، آش دوغ، آوریز، توله، آش بلگ و ده ها غذای خوشمزه دیگه این استان که بیشتر مواد اولیه اون از طبیعت چشم نواز استان چهار محال و بختیاری جفت و جور می شه، این استان رو به میعادگاه ارگانیک خورها تبدیل کرده. اگه مسافر چهار محال در آینده نزدیکین، غذاهای زیر رو در نظر داشته باشین.
کباب بختیاری
کباب بختیاری یکی از کبابای سنتی و مشهور ایرانیه، که واسه جفت و جور اون از راسته گوسفندی یا فیله گوساله، و سینه مرغ استفاده میشه. برحسب سلیقه می‌توان بجای سینه مرغ از فیله ماهی استفاده کرد.این غذا گذشته ای قدیمی داره و مهد اون سیستان و بلوچستانه. کباب بختیاری مثل شاندیز مشهد، معروفیت ملی داره. مواد لازم واسه جفت و جور کباب بختیاری به این شرحه:
- فیله گوساله یا گوسفند : ۱۵۰ گرم
- سینه مرغ بدون استخون :۱۵۰ گرم
- پیاز : ۱عدد متوسط
-
- فلفل دلمه ای سبز : ۱عدد کوچیک
- آبلیموی تازه : ۱قاشق سوپ خوری
- زعفران دم کرده : ۱قاشق سوپ خوری
- روغن زیتون یا روغن مایع : ۲قاشق
- کره آب شده یا کره نرم شده :۱قالب ۲۵ گرمی
-
- نمک و فلفل مشکی : به مقدار لازم
روش درست کردن کباب بختیاری به این صورته که اول بهتره گوشت رو نرم کنین. واسه نرم کردن یه کیلو گوشت قرمز بایدآب یه عدد پیاز ، ۲ قاشق سوپ خوری سس سویا ، ۱ یا نصف قاشق چای خوری فلفل مشکی یا نیم کوب ،۲ قاشق سوپ خوری روغن زیتون یا مایع رو ۱۲ تا ۲۴ ساعت به گوشت اضافه کنیم.
گوشت سینه مرغ رو با زعفران هم میزنیم یعد آب پیاز ، ۲ قاشق روغن مایع یا روغن زیتون و نمک و فلفل اضافه میکنیم و ۱۲ تا ۲۴ ساعت میذاریم تا مزه دار شه.
۴ ساعت قبل از به سیخ کشیدن مرغ و گوشت پیاز و فلفل دلمه ای رو خلال میکنیم و داخل مواد قبلی میریزیم. آبلیمو رو نیم ساعت قبل از پخت به هر دو اضافه میکنیم ، نمک رو هم به گوشت قرمز اضافه میکنیم. در سیخ یه در میان یه عدد فیله گوشت قرمز یه عدد فیله مرغ میزنیم و روی آتیش و یا در تابه ای که با کره چرب کردیم میپزیم.
آش بلگ (آش رشته)
اگه دنبال آش خوشمزه در این استان هستین، آش بلگ رو تست کنین. آش بلنگ یکی از آشای معروف در استان چهار محال و بختیاریه که بانوان بختیاری در مراسم جور واجور ان رو جفت و جور میکنن و همه از خوردن ان لذت میبرن. اگه به این استان سفر کردین حتما از مزه این اش فوق العاده بچشید. مواد لازم یعنی :
- سبزی آش ریز خورد شده
- اسفناج یا برگ چغندر کمی(واسه لعاب)
- پیاز خلالی خورد شده
- نعنا خشک
- رشته آش
- آب، نمک , فلفل و ادویه، نخود و لوبیا چیتی
- عدس
- کشک
- سیر در صورت تمایل
- پونه داغ
روش درست کردن به این صورته که از شب قبل، حبوبات رو بیست و چهار ساعت خیس کنین و بعد بپزید تا نفخ اون گرفته شه.
توجه کنین که هنگام پخت، حبوبات له نشه. حال سبزی آش رو به صورت ریز ریز خرد کرده و روی آب گرما بدین. صبر کنین تا تغییر رنگ پیدا کنه.
در ادامه، رشته ها رو خورد کنین و در قابلمه بریزین. صبر کنین تا حالت خشک اونا از بین برورد ( رشته ها رو زیاد خورد نکنین .همین که از وسط دو سه بار بشکنید کافیه ). بعد از چند جوش زدن عدس رو به مواد بالا اضافه کنین و صبر کنین تا جوش بیاد و اونم همراه مواد چندین جوش بزنه.
در بین جا افتادن مواد قابلمه باید پیاز داغ آماده کنین که یکی از مهمترین مواد آش رشته حساب میشه.پیازا رو خلالی خورد کرده و در روغن زیاد تفت بدین تا به طور کامل طلایی و براق شن ( اگه سیر دوست دارین اونا رو هم همراه پیازا خورد و سرخ کنین ) در آخر ادویه و فلفل اضافه کنین و اجازه بدین بوی خامی ادویه گرفته شه . بعد از اینکه به طور کامل سرخ شدن گرما رو خاموش کنین و نعنا خشک رو به پیاز داغ اضافه کنین و مخلوط کنین. مقداری نمک به مواد داخل قابلمه آش اضافه کنین. حال پیاز داغ همراه با نعنای آماده شده رو به مواد آش اضافه کنین. و مخلوط کنین .وقتی دوباره جوش افتاد لوبیا و بعد از اون کشک رو اضافه کنین و منتظر بمونین تا آش جا بیفته. .
آردوله بوسور
از دیگر غذاهای چهار محال و بختیاری میشه به آشای خوشمزه استان بام ایران اشاره کرد که نامی کمتر شنیده شده به نام آردوله بوسوره. از آشای خوشمزه بختیاری اش اردوله بوسوره که وجود عدس در این اش ان رو به یه غذای بسیار مقوی و فوق العاده تبدیل کرده. پیشنهاد میکنیم که ان رو حتما امتحان کنین و از طعم اصیل ان لذت ببرین. مواد لازم این آش یعنی:
- فلفل به اندازه لازم
- پیاز (واسه پیاز داغ) به اندازه دلخواه
- نمک به اندازه لازم
- ادویه به اندازه کافی
- قارا ( قره قورت یا ترشی نار دون ) به اندازه لازم
- آب به اندازه لازم
- عدس ۱ پیمانه
- زردچوبه به اندازه لازم
- سبزی (بوسور یا برگ چغندر ) نیم کیلو
- آرد ۲ پیمانه
روش درست کردن این آش خوشمزه خوش طعم و خوش رنگ به این صورته که اول آرد رو با نمک به اندازه لازم مخلوط میکنیم و بعد به اون آب می‌پاشیم و حالت گلوله گلوله در می‌بیاریم و می‌گذاریم نیمه خشک شه.
بعد عدس رو پخته و بعد سبزی اون (بوسور سبزی محلی یا برگ چغندر ) رو اضافه میکنیم. بعد از پخته شدن مواد، اول ادویه، زرد چوبه، و فلفل و بعد آرد رو به اون اضافه می‌کینم، تا جا بیفته. چاشنی اونم آب دانه انار پخته شده.
می تونین به اون پیاز داغ هم بزنین و میل بفرمایید.
نون ورچاله
از غذاهای ساده و ارزون استان میشه به نون ورچاله اشاره کرد. نون ورچاله یه جور نون بختیاریه که برخلاف نون تیری ، اول اینکه در جفت و جور اون از مایه خمیر یا خمیر ترش استفاده می شه، دوم اینکه ضخامت اون بیشتر از نون تیریه. مواد لازم اونو خمیر نون: ۱ چانه و آرد: نصف لیوان تشکیل میده.
روش درست کردن به این صورته که واسه جفت و جور نون ورچاله ، اول در ظرفی که میخوان در اون خمیر جفت و جور کنن، به مقدار لازم آب می ریزن وسپس یه چانه خمیر در اون حل می کنن. این محلول رو با دست بهم میزنن تا کلیه خمیر در آب حل شه.
بعد تفالهای موجود رو از اون خارج می کنن و در محلول بدست اومده به مقدار لازم آرد اضافه کرده و خمیر جفت و جور می کنن. خمیر حاصل رو به مدت دست کم ۳ ساعت به حال خود می ذارن تا وربیاید. بعد اونو پشت تابه ای که روی اجاق قرار داده شده ، با ضخامتی در حدود یه سانتیمتر پهن کرده و می پزن. بعضی وقتا بعد از پخته شدن یه طرف ، طرف دیگه اونو هم پشت تابه قرار داده وحرارت میدن.
این نون به شکل دایره ویا بیضی شکل جفت و جور می شه
نون تیری بختیاری
نانی مثل نون لواشه که ضخامت این نون تا ۲ میلی متر، قطر اون بین ۳۵ تا ۴۰ سانتی متر و شکل اون دایره‌ایه، وزن تقریبی یه عدد نون تیری حدود ۱۵۰ گرمه و این نون از آرد گندم جفت و جور میشه. مواد لازم این نون رو آرد به اندازه لازم و چانه خمیر تشکیل میده. روش درست کردن به این صورته که واسه جفت و جور این نون، اول آرد رو از حور (خورجین مخصوص نگهداری آرد) خارج کرده و به اندازه لازم اونو الک می کنن. بعد اونو درون ظرفی فلزی خمیر می کنن. خمیر تو یه مدت کمتر از نیم ساعت آماده س. وسپس خمیر چانه شده رو با چوبی بنام تیر روی سکویی چوبی که توسی اسمشه پهن کرده وسپس خمیر نازک شده رو روی سینی پهن آهنی بنام تاوه ،که روی شعله آتیش قرار داره واسه پخت قرار میدن.
غذاهای چهار محال و بختیاری بیشتر از ۴۰ غذا هستش که تعدادی از اونا در این گفتار معرفی شد.
خرید اجناس صنایع دستی و سفارش غذاهای چهار محال و بختیاری واسه مسافران بام ایران، اقدامی جهت پشتیبانی از اقتصاد گردشگری این منطقه و رونق میراث اقوام ایران است که بیشتر از هر زمان دیگه نیاز به پشتیبانی داره.
اگه شمام با غذاهای دیگری اشنا هستین به ما اطلاع بدین.
