صدها سال هستش که محققان و محققان در تلاش هستن تا وضعیت سلامت رو پیشرفت بدن و تا به امروز تونسته ان دلیل و راه درمان خیلی از بیماریایی رو پیدا کنن که روزگاری عجیب و غیر قابل درمان به نظر می رسدیدند. اما با وجود پیشرفتای بسیار زیادی که در بخش پزشکی اتفاق افتاده، هنوزم بیماریای نادر و عجیبی وجود دارن که محققان از درک اونا عاجزند. در ادامه با تعدادی از بیماریای عجیب و نادر در دنیا آشنا میشیم.
۱- مریضی ای که باعث می شه فکر کنین مرده اید
آدمایی که به مریضی توهم کوتارد (Cotard’s delusion) یا خود مرده پنداری دچار می شن تصور می کنن که مرده ان و بدن اونا در حال پوسیدنه یا در حال از دست دادن اعضای بدن شون هستن. این بیماران بیشتر غذایی نمی خورن یا به حموم نمی رن چون مثلاً فکر می کنن که سیستم گوارشی ای ندارن که غذا رو هضم کنه یا تصور می کنن که آب می تونه اعضای ضعیف و شکننده بدن اونا رو از هم جدا کنه.
تحقیقات نشون میده مریضی کوتارد در اثر از کار افتادن نواحی ای از مغز اتفاق می افته که کار اونا تشخیص احساساته و این مسأله منتهی به تشکیل احساس ویرانی در مریض می شه.
حالا خوبیش اینه داروهایی هست که می تونه این مریضی رو درمان کنه.
۲- مریضی ای که باعث می شه به یه لهجه خارجی صحبت کنین
کسایی که به سندرم لهجه خارجی (Foreign accent syndrome) دچار می شن، یه روز صبح از خواب بیدار می شن و شروع به صحبت با یه لهجه خارجی می کنن. این مریضی به اندازه ای نادره (فقط ۶۰ مورد دچار شدن به اون هست!) که پزشکان در اول تصور می کردن این بیماران دچار توهم شدن. اما در سال ۲۰۰۲، محققان دانشگاه آکسفورد کشف کردن که همه این بیماران ناهنجاریای مغزی مشابهی داشتن که باعث ایجاد تغییر در زیر و بمی و سیلاب بندی گفتار اونا شده بود. پژوهشا هم اینکه نشون داده که آسیب دیدن سر یا سکته مغزی هم می تونه باعث این سندرم شه.
۳- مریضی ای که باعث حساسیت به آب می شه
افراد گرفتار به مریضی آکواژنیک اورتیکاریا (Aquagenic urticaria)، هر گونه تماس با آب باعث کهیر زدن پوست اونا می شه.
تنها ۳۰ نفر گرفتار به این مریضی شناسایی شدن که بیشتر اونا زن بودن. اما تا به امروز نه دلیل بروز این مریضی و نه روش درمان اون معلوم نشده. این بیماران بیشتر با جوش شیرین حموم می کنن و بدن خود رو با کرم می پوشونن تا با آب تماس پیدا نکنن.
۴- مریضی ای که ادرار رو به رنگ بنفش در می آورد
ونسان ونگوگ، نقاش مشهور و جورج سوم، پادشاه انگلستان، یه نقطه مشترک داشتن. بعضی نظریه پردازان، نوسانات خلفی دیوونه وار هر دوی اونا رو به وجود اومده به وسیله مریضی پورفیری (Porphyrias) می دونن، یه مریضی نادر که در اثر اون بدن از تولید پروتئینی به نام هِم (Heme) باز می مونه (این پروتئین به سلولای بدن در جا به جایی اکسیژن کمک می کنه). در این حالت، موادی به نام پورفیرین به میزانی سمی در کبد انباشته می شن و وقتی در بدن منتشر می شن ادرار و مدفوع مریض رو به رنگ بنفش در میارن. اما کسایی که به این نظریه انتقاد دارن، نوسانات خلقی دیوونه وار این دو چهره مشهور رو به وجود اومده به وسیله بیماریای روحی ای مثل مشکل دوقطبی می دونن. در مورد ونگوگ، اون بیشتر دوران بزرگسالی اش رو بستری در بیمارستان گذارن، اما نه در گزارشات پزشکی و نه در اسمای دوستانه ونگوگ به برادرش، هیچ اشاره ای به بنفش بودن ادرار اون نشده بود.
۵- مریضی ای که باعث می شه هوس خوردن رنگ و خاک کنین
افراد گرفتار به سندرم پیکا (Pica syndrome) یا هرزه خواری به خوردن چیزایی تمایل دارن که ارزش غذایی ندارن، مانند رنگ، خاک، گچ، صابون، گرد و غبار و همینطور مواد غذایی خام مثل برنج یا آرد. اینجور تمایلات و هوسا وقتی هرزه خواری حساب می شن که بیشتر از یه ماه وجود داشته باشن. این نشونه ها بیشتر در بین زنان باردار یا کودکان شایع هستن. بعضی تصور می کنن این سندرم در اثر کمبود یه ماده معدنی به وجود میاد، اما کارشناسان هنوز در مورد دلیل یا روش درمان این مریضی به توافق نظر نرسیده ان.
۶- مریضی ای که باعث می شه احساس کنین بدن تون آب میره
این مریضی که سندرم آلیس در سرزمین عجایب (Alice in Wonderland syndrome) اسمشه، عنوان اون از کتاب مشهور لوئیس کارول گرفته شده و شایدً دلیل این نام گذاری رو می تونین حدس بزنین. کسایی که به این سندرم گرفتار می شن، احساس می کنن به سرعت کوچیک یا بزرگ می شن و بیشتر، وسایل رو کوچیک تر از اندازه واقعی شون می بینن. تحقیقات نشون داده بین این مریضی و سردردهای میگرنی رابطه هست.
باحال اینکه، طبق تصادف، لوییس کارول هم از میگرنای شدید رنج می بره. بخاطر این بعضی فکر می کنن شایدً مریضی اون منبع الهام خیلی از وقایع کتاب معروفش بوده.
۷- مریضی ای که باعث می شه هفت برابر سریع تر پیر شید
در کودکان گرفتار به این مریضی، از سن یه یا دو سالگی نشونه هایی از پیری مثل کند شدن رشد و ریزش مو ظاهر می شه.
در آخر، این کودکان بیشتر چربی بدن شون رو از دست میدن و دچار چین و چروک می شن، همین مسأله باعث می شه که ده ها پیرتر از سن واقعی شون به نظر برسن. این مشکل در واقع یه مریضی ژنتیکی نادر به نام پروگریا (Progeria) یا پیری زودرسه. هنوز هیچ راه درمانی واسه این مریضی یافت نشده و مبتلایان به اون به صورت میانگین تا قبل از ۱۴ سالگی از دنیا می رن.
۸- مریضی ای که باعث می شه در سرتون صدای انفجار شدید احساس کنین
افراد گرفتار به سندرم انفجار در سر (Exploding head syndrome) ادعا می کنن که وقتی به خواب می رن یا از خواب بیدار می شن، صداهای بسیار بلندی مثل شلیک اسلحه یا به هم خوردن ساز سنج می شنون، در حالی که هیچ کدوم از دور و بریا شون این صداها رو نمی شنون. محققان هنوز در مورد دلیل وقوع این مریضی به اتفاق نظر نرسیده ان، اما بعضی فکر می کنن که این مریضی در واقع یه جور مشکل خوابه که در اثر اضطراب یا خستگی به وجود میاد. هرچند بیشتر مبتلایان فقط یه یا دو بار در طول زندگی شون این صداها رو می شنون، اما کسایی که این مشکل رو به صورت زیاد دارن، بعضی وقتا مجبور به مصرف دارو می شن.
۹- مریضی ای که موها رو یه شبه سفید می کنه
اگه موهای شما به صورت یهویی و در اثر اضطراب یا شنیدن یه خبر بد سفید شن، احتمالآً دچار سندرم ماری آنتوانت (Marie Antoinette syndrome) شدین. نام این سندرم از ماری آنتوانت، ملکه فرانسه گرفته شده که می گن شب قبل از گردن زدنش، موهای سفید شدن. چهره های مشهور دیگری مثل باراک اوباما و ولادیمیر پوتین هم دچار این سندرم شدن. عوامل زیادی در وقوع این مریضی نقش دارن، مثل یه مریضی خود ایمنی که به ماده ملانین (رنگدونه اصلی موها) حمله می بره و روی تولید رنگدونه موها اثر میذاره.
۱۰- مریضی ای که باعث می شه هیچ دردی احساس نکنین
معدود آدمایی در دنیا وجود دارن که اگه اونا رو نیشگون بگیرین یا به اونا سیخونک و سقلمه بزنین، هیچ چیزی احساس نمی کنن. این افراد گرفتار به مریضی بی حسی مادرزادی (Congenital analgesia) هستن که یه جور جهش ژنتیکی ارثیه و بدن رو از فرستادن سیگنال درد به مغز باز می داره.
شاید توانایی مهمی به نظر برسه، اما واقعا اصلاً ویژگی خوبی نیس.
مثلا ، این بیماران ممکنه متوجه سوزوندن خودشون نشن و از شکستگی استخوانای خود یا عفونت بدن شون غافل شن و نتونن اونا رو درمان کنن. تکرار صدمات هم می تونه طول عمر مریض رو کوتاه کنه.
۱۱- مریضی ای که باعث می شه یدونه یدونه روزای زندگی خود رو به یاد بیارین
طبیعیه که اگه از کسی سوال کنین هشت سال قبل در تاریخ مشخصی کجا بوده و چه می کرده، اون نمی تونه جوابی به این سؤال دهد. اما افراد گرفتار به هایپرتیمزیا (Hyperthymesia) یا بیش یاد بیاری، می تونن حتی به طور دقیق بگن که تو یه ساعت و دقیقه مشخص، مشغول چه کاری بودن. این مریضی نادره و تا حالا ۳۳ نفر گرفتار به این مریضی شناسایی شدن. آkا می توانن یدونه یدونه جزئیات روزای زندگی شون رو به خاطر بیارن، که معمولاً این یادآوریا از یه روز خاص در دوران جوونی شون شروع می شه.
این مریضی به اندازه ای نادره که کارشناسان هنوز نتونسته ان اطلاعات کافی در مورد اون جمع آوری و در مورد دلیل یا روش درمان اون نظریه پردازی کنن.
۱۲- مریضی ای که بافتای بدن رو تبدیل به استخون می کنه
فیبرودیسپلازی استخوانی شونده پیشرونده (Fibrodysplasia ossificans progressiva) شایع ترین مریضی این فهرسته، طوری که در هر ۲ میلیون نفر، ۱ نفر به اون گرفتار می شه.
این مریضی یه مشکل ژنتیکیه که بعد از یه آسیب، بافتای نرم بدن رو به استخون تبدیل می کنه.
این مشکل در آخر می تونه باعث سفت شدن مفصلا و ماهیچه ها شه و اونا رو به هم جوش دهد. مانند خیلی از دیگر بیماریای نادر این فهرست، هنوز راه درمانی واسه این مشکل یافت نشده.
۱۳- مریضی ای که پوست بدن رو تبدیل به پوست درخت می کنه
این مریضی که با نام سندرم مرد درختی (Tree man syndrome) هم شناخته می شه، یه مشکل نادره که باعث رشد موادی مثل پوسته درخت روی پوست بدن فرد گرفتار می کنه.
این ضایعات واقعا یه جور زگیل هستن که در نتیجه یه جهش ژنتیکی نادر به وجود میان. هرچند هر ساله ۶۰۰ مورد دچار شدن به این مریضی شناسایی می شن، اما پزشکان هنوز نتونسته ان درمان قطعی ای واسه اون پیدا کنن. زگیلای حاصل از این مریضی با عمل جراحی ورداشته می شن اما این روش موقتیه.
۱۴- مریضی ای که باعث حساسیت به گوشی موبایل می شه
تصور کنین هر زمان که به گوشی موبایل، مودم یا هر وسیله دیگری که از خود میدون الکترومغناطیسی پخش میکنه، نزدیک می شدید، دچار سردرد می شدید یا ضایعه ای روی پوست تون به وجود می اومد. معدود آدمایی وجود دارن که هر روز دقیقاً اینجور شرایطی رو تجربه می کنن. نام این مریضی حساسیت شدید به میدون الکترومغناطیسی (Electromagnetic hypersensitivity) است. به دلیل بحثا و اختلاف نظرهای زیادی که در مورد این مریضی در جامعه پزشکی وجود داشت، سازمان بهداشت جهانی تا قبل از سال ۲۰۰۴، اونو به رسمیت نمی شناخت. بعضی کارشناسان فکر می کنن هیچ رابطه اثبات شده ای بین میدانای الکترومغناطیسی و واکنشای بدنی ناخوشایند این بیماران وجود نداره، با این حال، دلیل اصلی این مشکل هم هنوز کشف نشده.
۱۵- مریضی ای که باعث می شه رشته های کوچیکی از پوست بیرون بزنه
افراد گرفتار به مریضی مورجلن (Morgellons) احساس می کنن چیزی روی بدن اونا می خزد، گاز میگیره و نیش می زنه، انگار که تموم بدن اونا پوشیده از حشره باشه. به گفته بعضی از این بیماران، رشته ها یا تارهای عجیب و تیره رنگی از پوست اونا بیرون می زنه. هرچند در گذشته پزشکان ادعاهای این بیماران رو مردود دونسته و این نشونه ها رو حاصل توهم می دونستن، اما حالا تحقیقات میگه که شایدً بین این مریضی عجیب و یه جور مریضی حاصل از نیش کک رابطه هست.
۱۶- مریضی ای که باعث می شه واقعا درد بقیه رو احساس کنین
همه آدما در مغز خود نورونای آینه ای دارن، به همین خاطره که ممکنه از دیدن اشک بقیه، به گریه بیفتیم. اما این نورونای آینه ای در افراد گرفتار به احساس برابر لمس آینه ای (mirror-touch synesthesia) بیش فعال هستن، مسأله ای که باعث می شه عکس العمل اونا بسیار شدیدتر باشه. در اثر این مریضی، فرد گرفتار وقتی شخص دیگری رو در بین لمس شدن با کسی یا چیزی می بینه، واقعا حسای فیزیکی رو میفهمه. حتی دیدن عینک روی بینی یه شخص دیگه می تونه این بیماران رو به عکس العمل وا داره.
۱۷- مریضی ای که خوابیدن رو نشدنی می کنه
بی خوابی کشنده خانوادگی (Fatal familial insomnia) یه جهش ژنتیکی نادر و ارثیه که خوابیدن رو واسه فرد گرفتار نشدنی می کنه.
بی خوابی معمولاً اولین نشونه این بیماریه که به دنبال اون اضطراب، زوال عقل و توهم به وجود میاد، چون کمبود خواب صدمات زیادی به بدن می زنه. بیشتر افراد گرفتار به این مشکل، بعد از یه سال یا بیشتر از دنیا می رن.
